Warsztaty logorytmiczne 20.04.2012

W dniu 20 kwietnia 2012 roku odbyły się kolejne warsztaty Wesoły zwierzyniec – ćwiczenia i zabawy logorytmiczne dla dzieci w wieku przedszkolnym, były one prowadzone przez Panią Gabrielę Bocheńską dzięki uprzejmości Pani Dyrektor Urszuli Ciężadło w przedszkolu nr 34 w Tarnowie. 

Poniżej podajemy scenariusz warsztatów

Wesoły zwierzyniec – ćwiczenia i zabawy logorytmiczne dla dzieci w wieku przedszkolnym.

Wybrała i opracowała: mgr Gabriela Bocheńska.

WPROWADZENIE: wszyscy siadają w kręgu i śpiewają piosenkę  powitalną tzw. muzyczne powitanie na końcu zajęć muzyczne pożegnanie.

”Wszyscy są witam was

Zaczynamy już czas

Jestem ja ,jesteś Ty

Raz, dwa, trzy”                      lub:

Dzień dobry, dzień dobry                             Żegnajcie, żegnajcie,                                                                       

Wszyscy się witamy,                                    jutro się spotkamy,

Dzień dobry, dzień dobry                             żegnajcie, żegnajcie,

Dobry humor mamy.                                      Ładnie się kłaniamy.

Dzień dobry, dzień dobry                             Żegnajcie, żegnajcie,

Słońce jasno świeci,                                      fajnie dzisiaj było,

Dzień dobry, dzień dobry,                            Żegnajcie, żegnajcie,

Pani wita dzieci.                                            Ale się skończyło.

Dzień dobry, dzień dobry,                            Żegnajcie, żegnajcie

Jest bardzo wesoło,                                       było dziś wesoło,

Dzień dobry, dzień dobry,                            Żegnajcie, żegnajcie,

Zróbmy wszyscy koło.                                 Zróbmy wszyscy koło,

Dzień dobry, dzień dobry,                        Żegnajcie, żegnajcie,   

Podaj prawą rękę,                                      podaj prawą rękę

Dzień dobry ,dzień dobry,                         Żegnajcie, żegnajcie,

Zaśpiewaj piosenkę.                                  Śpiewamy piosenkę.

Wyliczanka rytmiczna

Dzieci powoli powtarzają tekst za nauczycielem z równoczesnym naśladowaniem ruchów.

Ta ram – tam – tam!    (uderzenie rękoma 3 razy o uda)

Ta ram – tam – tam!    (uderzenie rękoma 3 razy o uda)

  O gili – gili – gili!           (łaskotanie partnerów po obu stronach)

  O jej! O jej! O jej!         (klaśnięcie 3 razy nad głową)

  Ta – ram – tam – tam!   (uderzenie rękoma 3 razy o uda)

  O jej! O jej! O jej!          (klaśnięcie 3 razy nad głową)

  O gili – gili - gili!          (łaskotanie partnerów po obu stronach)

  Ta – ram – tam - tam!  (uderzenie rękoma 3 o uda)

 Wyliczanka rytmiczna z muzyką – (tempo wolne – szybkie)

A ram- zam – zam

A ram – zam – zam    (uderzanie rękoma rytmicznie o uda)

 guli – guli – guli - guli - guli   (kręcimy rękoma wiatraczek)

ram –zam – zam        (uderzanie rękoma rytmicznie o uda)

     A ram- zam – zam

A ram – zam – zam    (uderzanie rękoma rytmicznie o uda)

 gili – gili – gili – guli - guli    (kręcimy rękoma wiatraczek)

ram –zam – zam        (uderzanie rękoma rytmicznie o uda)

A rafi – a rafi       (układamy ręce jak do snu raz z prawej strony raz z lewej)

Guli – guli – guli – guli - guli    (kręcimy rękoma wiatraczek)

Ram – zam – zam.            (uderzanie rękoma rytmicznie o uda)

A rafi – a rafi       (układamy ręce jak do snu raz z prawej strony raz z lewej)

Guli – guli – guli – guli-guli    (kręcimy rękoma wiatraczek)

Ram – zam – zam.            (uderzanie rękoma rytmicznie o uda)

Temat: Kotek

Nauczyciel przedstawia maskotkę- kotka, która będzie towarzyszyła dzieciom przez całe zajęcia.

„Idzie kotek”(wierszyk)

Idzie, idzie kotek mały,

już go łapki rozbolały.

Miau, miau, miau - miau, miau, miau,

usiadł kotek- miau, miau

Tam ,gdzie brzózka stoi siwa,

usiadł kotek- odpoczywa.

Miau, miau, miau - miau, miau, miau,

usiadł kotek-miau, miau.

Wtem usłyszał głos z daleka:

- wracaj kotku – mama czeka,

Miau, miau, miau - miau, miau, miau,

Wracaj kotku- miau, miau.

AKTYWNOŚĆ RUCHOWA I UMUZYKALNIANIE: słuchanie piosenki z płyty CD „Wlazł kotek na płotek”, rytmiczne śpiewanie z zachowaniem odpowiedniego tempa(wolno, umiarkowanie, szybko) kołysanie się w prawo i w lewo podczas zwrotki piosenki.

Zabawa ruchowa: „Idzie kotek”- zabawa naśladowcza ilustrująca treść wiersza.

Zabawa muzyczno- ruchowa: „Uciekaj myszko do dziury”

ĆWICZENIA LOGOPEDYCZNE.

Zabawa „Koci języczek” -pokazujemy jak kot języczkiem pije mleko, potem oblizujemy dolną i górną wargę ruchem okrężnym, by pokazać jak bardzo smakowało nam mleko, następnie kotek myje języczkiem swoje ząbki, próbuje dotknąć językiem nosa, brody i uszu, by je umyć
            Bajka artykulacyjna „Chory pan Kotek”

Pewnego jesiennego dnia pan Kotek wybiera się po zakupy. Zaczyna padać deszcz (dotykamy czubkiem języka różnych miejsc na podniebieniu). Pan Kotek moknie, bo zapomniał parasola. Wieczorem czuje się bardzo źle – kicha (a psik!), boli go głowa (ojojoj), ma katar. Przychodzi pan doktor, wyjmuje ze swojej torby słuchawki (wysuwamy język z buzi), przesuwając nim po podniebieniu, górnych zębach i górnej wardze). Osłuchuje dokładnie pacjenta przykładając stetoskop do jego pleców (dotykamy czubkiem języka wszystkich zębów po kolei), opukuje (dotykamy czubkiem języka różnych miejsc na podniebieniu), zagląda do gardła (wystawiamy szeroki język na brodę). Wypisuje receptę („piszemy” w powietrzu językiem wysuniętym z buzi). Leży pan Kotek w łóżku (robimy z języka „łóżko”; przód i boki języka unosimy ku górze tak, aby na środku powstało wgłębienie) i kuruje się. Zimno mu – ma dreszcze (brrrr), więc cały przykrywa się kołderką (wargę dolną nakładamy na górną - i odwrotnie). Gorączka raz wzrasta (dotykamy językiem nosa), a raz opada (kładziemy język na brodzie). Pan Kotek pije syrop. Lekarstwo ma słodki smak, więc chory oblizuje się. Zjada tabletki (poruszamy buzią/żujemy), ale tabletki są gorzkie, więc pan Języczek krzywi się (ściągamy mocno wargi i przesuwamy nimi raz w prawo, raz w lewo). Mija kilka dni. Pan Kotek czuje się lepiej. Przychodzą do niego w odwiedziny goście ,witają się z nim serdecznie (puszczamy całuski) i życzą szybkiego powrotu do zdrowia. Zdrowieje zatem pan Kotek i jest już wesoły (uśmiechamy się szeroko).

Ćwiczenia wyraźnej wymowy sylaby „ko” i słów „kot, kotek”
Ćwiczenia dźwiękonaśladowcze- naśladowanie mruczenia i miauczenia kota.
Ćwiczenia słuchowe- rozpoznawanie głosu kota wśród odgłosów wydawanych przez inne zwierzęta. Wybieramy jedno odważne dziecko, które będzie szukało kotka. Pozostałe dzieci rozproszone po całej sali „skulone” naśladują głośno głosy różnych zwierząt. Wśród nich jedno wyznaczone przez nauczyciela naśladuje głos kotka.

Żegnamy się piosenką:
„Żegnaj (imię dziecka) x 2
To już czas x 2
wszyscy cię kochamy, wszyscy cię lubimy
wróć do nas x 2”

WPROWADZENIE: wszyscy siadają w kręgu i śpiewają piosenkę powitalną :

”Wszyscy są witam was

Zaczynamy już czas

Jestem ja ,jesteś Ty

Raz, dwa, trzy”

Temat: Piesek

Nauczyciel przedstawia maskotkę- pieska, która będzie towarzyszyła dzieciom przez całe zajęcia


AKTYWNOŚĆ RUCHOWA I UMUZYKALNIANIE:
Zabawa ruchowa kreatywna, twórcza - ilustrowanie ruchem, scenką pantomimiczną treść piosenki „Sprzątajmy psie kupy” – dzieci dobierają się parami. Jedno jest pieskiem i idzie na smyczy (skakanka lub hula –hop) ze swoim panem na spacer.

ĆWICZENIA LOGOPEDYCZNE: naśladowanie odgłosów wydawanych przez psy- małe pieski piszczą, złe psy warczą i głośno szczekają, nocą psy wyją, zmęczone psy dyszą z wysuniętym językiem, groźne psy szczerzą zęby, głodne psy skomlą, najedzone psy oblizują się językiem.
Ćwiczenia wyraźnej wymowy słów „pies, piesek”
Ćwiczenia słuchowe- rozpoznawanie głosu psa wśród odgłosów wydawanych przez inne zwierzęta.

Opowiadanie logopedyczne pt .”Burek z podwórka”

W wiejskiej zagrodzie, pies zwany Burkiem

Skrzętnie zarządza całym podwórkiem.

Niech Burkiem będzie w buzi języczek,

Wnet obowiązki jego wyliczę:

Rankiem, gdy tylko ślepia otwiera,

Już za porządki się zabiera.

Najpierw wokół swej budy posprząta:

Zamiecie ( oblizywanie warg ruchem okrężnym),

Zakopie kości do kąta ( wysuwanie i chowanie do jamy ustnej języka ułożonego w

                                                  łopatkę).

Następnie w budzie zrobi sprzątanie ( masowanie czubkiem języka wewnętrznej strony

                                                                        policzków)

  I zerknie w miseczkę, co dziś na śniadanie ( kierowanie języka w kąciki warg).

  Na widok ciepłej kaszy smacznie się oblizuje ( oblizywanie językiem „wąsów „ i

                                                                                        „brody”)

Zjada wszystko, bo bardzo mu smakuje ( głośne mlaskanie).

Teraz już Burek biegnie zliczyć kurki do kurnika

I sprawdzić, czy tej nocy nie było tam liska zbójnika ( liczenie ząbków „kurek”,         

                                                                 poprzez dotykanie każdego zęba czubkiem

                                                                 języka).

Są wszystkie, lecz tuż za płotem słychać gąsek gęganie ( gęganie: gę, gę, gę)

Biegnie Burek na ratunek, dając znak szczekaniem ( szczekanie: au, au, au)

A tu  już gąsior groźnie sycząc ( syczenie: s…………),

Broni swego stada.

Niesfornych łobuziaków ucieka gromada,

Pufając ze zmęczenia ( nadymanie policzków i wypuszczanie powietrza)

Szumiącego lasu dopada ( szumienie sz…………..).

Teraz Burka czeka nie lada zadanie,

Musi krówkę wyprowadzić na łąkę, na śniadanie.

Krowa muczy przyjaźnie ( mu……….)

Już idą drogą wśród lasu,

Nagle się przestraszyli

Okropnego hałasu.

Spogląda Burek za siebie, z prawej i z lewej strony ( wysuwanie języka i kierowanie go w prawo i w lewo)

Co widzi? Wóz strażacki pędzi jak szalony.

i–a, i–a, i–a, słychać już z oddali,

Co znaczy, że w pobliżu gdzieś się chyba pali.

Wtem słyszy Burek  gwizd znajomy ( gwizdanie)

Znajome cmokanie ( cmokanie).

To jego pan go wzywa, ma nowe zadanie.

Przeciska się Burek do domu, na skróty, przez dziurę w płocie ( przeciskanie języka przez zaciśnięte zęby),

Gdy nagle wzrok jego skupił się na kocie,

Który miaucząc groźnie ( miauczenie), na rybki polował,

Lecz widząc kota, na drzewo się schował.

Wdzięczne rybki Burkowi całuski ślą spod wody  ( całuski),

Lecz psina nie ma już czasu, pędzi w stronę zagrody.

Koń stoi już w zaprzęgu, parska niecierpliwie ( parskanie)

Pan cmoknął na niego ( cmokanie), ruszyli leniwie.

Słychać miarowy bieg konia ( kląskanie), Burek biegnie z boku,

Nie chce być gorszy, pragnie dotrzymać mu kroku.

I tak dzień cały Burka pracą wypełniony.

Pod wieczór wraca psina do budy zmęczony,

Zjada smaczną kolację ( mlaskanie), poprawia posłanie ( wypychanie językiem policzków)

I już po chwili słychać jego smaczne chrapanie ( chrapanie)

Żegnamy się piosenką:
„Żegnaj (imię dziecka) x 2
To już czas x 2
wszyscy cię kochamy, wszyscy cię lubimy
wróć do nas x 2”

WPROWADZENIE: wszyscy siadają w kręgu i śpiewają piosenkę powitalną:

”Wszyscy są witam was

Zaczynamy już czas

Jestem ja ,jesteś Ty

Raz, dwa, trzy”

Temat: Zając - Szaraczek

Nauczyciel przedstawia maskotkę- zajączka, która będzie towarzyszyła dzieciom przez całe zajęcia

AKTYWNOŚĆ RUCHOWA I UMUZYKALNIANIE:

Zabawa ruchowo – słuchowa „Zając” metodą MDS M. Bogdanowicz „Ciało i przestrzeń”

ĆWICZENIA LOGOPEDYCZNE: Ćwiczenia polirytmiczne czyli odtwarzanie co najmniej dwóch rytmów równocześnie.  Rytmizowanie tekstu z wykorzystaniem głosu i instrumentów perkusyjnych. Utrwalanie prawidłowej wymowy głoski „sz”.

„ Szary szarak”
Szarak szary sza, sza, sza
Szare futro, uszy ma.
Szu, szumi woda,
Sze, szeleści krzak,
Szarak umyka cicho, jak szpak

Sza, sze, szo, szu –

- jabłka w koszu,

Esze, yszy –

- piszczą myszy

Tasz, tesz, tusz –

No i już.

„ Szymek – Szarodymek”
Oto Szymek  Szarodymek.
A to Szymka  kotek Puszek
I jego szary kłębuszek.
A pod szafą myszka
I szynki okruszek.
Puszek szuka myszki,
A myszka okruszka,
A Szymek szuka
Szarego kłębuszka.

”Gruszki i muszelki”
SZA, SZA, Szymek ma,
SZE, SZE, muszle dwie
SZY, SZY gruszki trzy
SZU, SZU, wpadły mu
SZO, SZO, aż na dno
Do koszyka szarego.

Żegnamy się piosenką:
„Żegnaj x 2
To już czas x 2
wszyscy cię kochamy, wszyscy cię lubimy
wróć do nas x 2”

WPROWADZENIE: wszyscy siadają w kręgu i śpiewają piosenkę powitalną :

”Wszyscy są witam was

Zaczynamy już czas

Jestem ja ,jesteś Ty

Raz, dwa, trzy”

Temat: Karawana

Nauczyciel przedstawia maskotkę lwa i hipopotama, która będzie towarzyszyła dzieciom przez całe zajęcia

AKTYWNOŚĆ RUCHOWA I UMUZYKALNIANIE: ruch kreatywny przy muzyce, ćwiczenie percepcji słuchowej i szybkiej reakcji na zmianę tempa („Śpiewające Brzdące” nr2) należą do nich swobodne improwizacje ruchowe do muzyki dziecięcej, inscenizacje ruchowe piosenek, pantomimiczne scenki i szarady inscenizowane, improwizacje czy impresje muzyczno-ruchowe, a także różnorodne zabawy i ćwiczenia muzyczno-ruchowe eksponujące improwizację i tworzenie.

ĆWICZENIA LOGOPEDYCZNE: Ćwiczenia ortofoniczne i ćwiczenia słuchowe -
rozpoznawanie i naśladowanie szumu wody(chlipiemy, siorbiemy, mlaskamy) głosu lwa i hipopotama wśród odgłosów wydawanych przez inne zwierzęta.


Żegnamy się piosenką:
„Żegnaj x 2
To już czas x 2
wszyscy cię kochamy, wszyscy cię lubimy
wróć do nas x 2”

WPROWADZENIE: wszyscy siadają w kręgu i śpiewają piosenkę powitalną

”Wszyscy są witam was

Zaczynamy już czas

Jestem ja ,jesteś Ty

Raz, dwa, trzy”

Temat: Konik

Nauczyciel przedstawia maskotkę- konika, która będzie towarzyszyła dzieciom przez całe zajęcia.

Zapoznanie dzieci z zabawą „Jawor”.

„Jawor, jawor,

Jaworowi ludzie ,

Co wy tu robicie ,

Budujemy mosty,

Dla pana starosty,

Tysiąc koni przepuszczamy,

A jednego zostawiamy”.

AKTYWNOŚĆ RUCHOWA I UMUZYKALNIANIE: Zabawa w zaprzęgi przy równoczesnym śpiewie piosenki:

„Po śniegu puszystym, pędzą cicho sanie,

Zabiorą, zawiozą do miasteczka Anię/ x 2”

Zabawa ruchowa - dzieci ustawiają się parami w zaprzęg, jedno z nich jest konikiem, drugie woźnicą, który powozi za pomocą lejców ze skakanki. Na komendę „Wio koniku” zaprzęg jedzie, na końcu piosenki zamiana dzieci. Nauczyciel i wybrane dzieci grają rytmicznie na tamburynie lub janczarach.

Zabawa bieżna ze śpiewem „Jawor, jawor”.

ĆWICZENIA LOGOPEDYCZNE:  Ustawienie – zaprzęgi. Zaprzęgi poruszają się po sali w tempie utworu „Sanna”- L .Mozarta. Na przerwę w muzyce nauczyciel wydaje polecenie- koń biegnie i dzieci naśladują odgłos stukających kopyt, kląskają języczkami raz wolno, raz szybko, potem koń rży- dzieci wołają „ihaha”, parska – prr, prr, prr. Muzykę przerywamy kilkakrotnie.

Ćwiczenia słuchowe- rozpoznawanie głosu konia wśród odgłosów wydawanych przez inne zwierzęta.

 Żegnamy się piosenką:
„Żegnaj(imię dziecka)   x 2
To już czas x 2
wszyscy cię kochamy, wszyscy cię lubimy
wróć do nas x 2”

WPROWADZENIE: wszyscy siadają w kręgu i śpiewają piosenkę powitalną

”Wszyscy są witam was

Zaczynamy już czas

Jestem ja ,jesteś Ty

Raz, dwa, trzy”

Temat: Małpka

Nauczyciel przedstawia maskotkę- małpkę, która będzie towarzyszyła dzieciom przez całe zajęcia

Rymowanka – wyliczanka (zabawę powtórzyć)

Fiku, miku, fiku, miku,       (półobroty i machanie rękami)

siedzi małpka na patyku         (siadamy na podłodze)

i nóżkami tupie żwawo:         (głośno tupiemy)

w lewo, w prawo, w lewo, w prawo.     (tupiemy raz po prawej, raz po lewej stronie)

Fiku, miku, fiku, miku,         (półobroty i machanie rękami)

tańczy małpka na patyku.     (tańczymy)

Noga w przód i noga w bok,     (noga może się opierać na podłodze, ale może być uniesiona w powietrzu)

noga w tył i... hop! Podskok!     (noga do tyłu i wysoki podskok)

AKTYWNOŚĆ RUCHOWA I UMUZYKALNIANIE:

„Wygłupy” - fabularyzowanie utworu J. Galway - „Le Basque” połączone z prostymi ruchami rytmicznymi. (Metoda Batii Strauss).

Dzieci ustawione parami w dowolnym miejscu sali. Dziecko pierwsze wymyśla „dziwaczny” sposób poruszania się i wykonuje kilka kroków. Zatrzymuje się, drugie stara się go wiernie naśladować. Gdy dojdzie do niego wyprzedza go i wymyśla swój ruch, którym odbiega od kolegi .Zabawa trwa do końca melodii.

ĆWICZENIA LOGOPEDYCZNE: Przed rozpoczęciem ćwiczeń rozdajemy dzieciom lusterka. Naśladowanie przy lusterku śmiesznych min robionych przez małpki- wywijanie warg, nakładanie wargi górnej na dolną i odwrotnie, marszczenie brwi, naprzemienne ściąganie i rozciąganie warg, przesuwanie języka w prawo i w lewo, wypychanie językiem policzków, ściąganie warg w kółeczko i powtarzanie samogłosek „o, o, o”, „a, a, a”, „i, i,i”, itd.
Ćwiczenia poprawnej wymowy słowa „małpa”.

Żegnamy się piosenką:
„Żegnaj (imię dziecka) x 2
To już czas x 2
wszyscy cię kochamy, wszyscy cię lubimy
wróć do nas x 2”

WPROWADZENIE: wszyscy siadają w kręgu i śpiewają piosenkę powitalną

”Wszyscy są witam was

Zaczynamy już czas

Jestem ja ,jesteś Ty

Raz, dwa, trzy”

Temat: Słoń

Nauczyciel przedstawia maskotkę- słonika, która będzie towarzyszyła dzieciom przez całe zajęcia

„Słoń” (wierszyk) zachęcamy dzieci do modulowania głosu .

Głośno –cicho,

Cicho –głośno,

Chodzą słonie po balkonie.

Cicho – głośno,

Głośno – cicho,

Drepcze mysz.

A –kysz, a – kysz.

AKTYWNOŚĆ RUCHOWA I UMUZYKALNIANIE:

Podkład muzyczny: „Słoń –Karnawał zwierząt” – K. Saint- Saens.

Przed rozpoczęciem zabawy dzieci otrzymują gazety, siadają w kole i zgodnie z dynamiką, którą określają słowa wierszyka uderzają paluszkami w gazetę rozłożoną na podłodze (raz uderzają ciężko całą dłonią, raz skrobiemy lekko pazurkami po gazecie w zależności od treści wierszyka).Natomiast przy słowach „a- kysz, a –kysz” dzieci gwałtownie z hałasem zgniatają gazetę. Zabawę powtórzyć zachęcając dzieci do wspólnej recytacji z nauczycielem następnie samodzielnie. Po opanowaniu treści wierszyka utrudniamy zabawę rytmizując tekst.

Zabawa ruchowa „Słonie”: nauczyciel włącza melodię „Słoń” z płyty CD – „Wesołe piosenki dla przedszkolaków” o wolnym, spokojnym tempie- dzieci chodzą po sali naśladując wolny, ociężały, kołyszący się ruch słonia. Imitują ruchy - wachlują się „uszami”, polewają wodą.

Zabawa rytmiczna – zabawa w tam-tamy: nauczyciel „wysyła wiadomość” czyli wybija na bębenku lub wyklaskuje lub wytupuje itp. prosty rytm, dzieci muszą go powtórzyć.

ĆWICZENIA LOGOPEDYCZNE:

Ćwiczenia poprawnej wymowy słowa „słoń”. Naśladowanie trąbienia „tru, tu, tu”

Zabawa logopedyczna „Trąba słonia” Nauczyciel prosi dzieci, by wyobraziły sobie, że ich język jest słoniową trąbą i potrafi wszędzie dosięgnąć- dotykamy językiem nosa, brody, sięgamy jak najdalej w prawo i lewo, oblizujemy wargi, dotykamy różnych miejsc na podniebieniu, dotykamy kolejno każdego zęba, wysuwamy język jak najdalej z buzi i przesuwamy jak najdalej w tył jamy ustnej.

Żegnamy się piosenką:
„Żegnaj (imię dziecka) x 2
To już czas x 2
wszyscy cię kochamy, wszyscy cię lubimy
wróć do nas x 2”

WPROWADZENIE: wszyscy siadają w kręgu i śpiewają piosenkę powitalną

”Wszyscy są witam was

Zaczynamy już czas

Jestem ja ,jesteś Ty

Raz, dwa, trzy”

Temat: Kaczuszka

Nauczyciel przedstawia maskotkę kaczuszki, która będzie towarzyszyła dzieciom przez całe zajęcia

AKTYWNOŚĆ RUCHOWA I UMUZYKALNIANIE: Ciało i przestrzeń – ćwiczenie orientacji w schemacie własnego ciała, przekraczanie linii środka.

Dzieci ustawione w kole jedno za drugim przyjmując pozę „kaczuszek” o króciutkich nóżkach -  idziemy w rytmie melodii. Przy słowach „prawą nóżką” zatrzymujemy się „kiwamy” nogą i wyraźnie rytmizujemy „tup”.

KACZUSZKI (piosenka)

Jak to miło być kaczuszką,
machać sobie prawą nóżką.
Szczery uśmiech mieć na dziobie,
prawą nóżką tupać sobie.
Tup – tup – tup
Tup tup – tup
Tup – tup tup – tup, itp.

Idzie kaczka nieboraczka,
śmiesznie człapie w luźnych laczkach.
Za tą kaczką druga kaczka,
idzie kaczek cała paczka.

Jak to miło być kaczuszką,
machać sobie lewą nóżką.
Szczery uśmiech mieć na dziobie,
lewą nóżką tupać sobie.
Tup – tup – tup
Tup tup – tup
Tup – tup tup – tup, itp.

ĆWICZENIA LOGOPEDYCZNE:

Ćwiczenia poprawnej wymowy słowa „kaczka”.  Rozdajemy dzieciom piórka i dmuchamy na nie w różnych pozycjach ciała: na leżąco, siedząco, stojąco, w ruchu „goniąc piórko”.

Ćwiczenia oddechu „ balonowego” czyli przeponowego.

Zwracamy uwagę na prawidłowe oddychanie –oddech ,,balonowy”(przeponowy) polega na wdychaniu powietrza przez nos z jednoczesnym wypychaniem brzucha do góry i wydychaniu powietrza przez usta z jednoczesnym wciąganiem brzucha. Dzieci wygodnie leżą na wznak na dywanie, kładziemy na brzuszku klocek lub maskotkę i demonstrujemy jak klocek „tańczy” unosząc się raz w górę raz w dół.

Dziecko wdycha powietrze przez nos lub usta i nos (wyczuwa unoszenie się brzucha ku górze, lewa dłoń leży nieruchomo), wypuszcza powietrze przez usta wymawiając przeciągniętą głoskę s (brzuch opada, lewa dłoń leży nieruchomo). Ćwiczenie należy wykonywać przez 2 - 3minuty. To samo ćwiczenie wykonujemy w pozycji stojącej i siedzącej.
Ćwiczenia oddechowe dobrze  jest łączyć z ruchami rąk i tułowia.

Naśladujemy śmiech:

Pana – ho –ho – ho

Pani –ha –ha – ha

Dziecka – hi –hi – hi

Staruszki – he –he – he

Śmiejemy się wesoło ,cicho, głośno

Zabawa ruchowa przy popularnej piosence „ Kaczuszki” utrzymując tempo, rytm i naśladować treść utworu

„Kaczuszki”(piosenka)

Ta kaczuszka dzióbek ma

Ta kaczuszka skrzydła ma

I ogonek też ma kwa ,kwa, kwa, kwa

Ref. Bo wszystkie kaczki lubią wodę

I uwielbiają kąpać się

Kochają pływać i nurkować

Wesoło kwakać i trawkę jeść

Ta kaczuszka żółta jest

Mrugać oczkiem lubi też

I uśmiecha wciąż się kwa, kwa, kwa, kwa

Jak kaczuszka dzióbek mam

Jak kaczuszka skrzydła mam

I ogonek też mam kwa, kwa, kwa, kwa.

Żegnamy się piosenką:
„Żegnaj (imię dziecka) x 2
To już czas x 2
wszyscy cię kochamy, wszyscy cię lubimy
wróć do nas x 2”

Zabawa ruchowa do utworu „Sztorm” G. Turnau

Dzieci trzymają kolorową chustę prawą ręką i maszerując dookoła wykonują następujące czynności:

Wstęp – 2 takty (liczymy do8) dzieci stoją w miejscu

Marsz po kole 7 kroków na osiem mówimy hop i maszerujemy w odwrotnym kierunku zmieniając rękę, która trzyma chustę na lewą

Maszerujemy w ten sposób aż do słów: „że dzieci i ryby dziś głosu nie mają”

            Marsz do środka koła 4 kroki : na zewnątrz 4 kroki  BIS  - ten układ wykonujemy między słowami „musimy wspólnie….zrobimy sztorm”

Stoimy w miejscu i falujemy rytmicznie chustą – ten układ wykonujemy między słowami „więc my będziemy…..trzymajcie się burt”

Stoimy w miejscu i podajemy, przesuwając rytmicznie chustę w kierunku przeciwnym do wskazówek zegara – ten układ wykonujemy miedzy słowami „trzymajcie się burt”

Stoimy w miejscu i falujemy chustą  -  ten układ wykonujemy w części instrumentalnej piosenki (fale stają się coraz słabsze i chustę kładzie się na podłodze)

Leżymy na chuście – ten układ wykonujemy między słowami „lecz każdy sztorm…dobry finał

Wstajemy i trzymamy chustę prawą ręką za uchwyt – ten układ wykonujemy na rytmiczne uderzenia werbla lub trochę wcześniej

            Jeszcze raz powtarzamy wszystkie figury od początku

Na koniec na słowo „burt” podrzucamy wszyscy jednocześnie chustę do góry w taki sposób, aby swobodnie spadła na podłogę.

Zabawa ruchowa do utworu „Kalendarz pogody”

Dzieci siedzą tak, aby dobrze widziały kalendarz

Dzieci głosem naśladują różne zjawiska atmosferyczne(ćw. ortofoniczne)

Kropelka – KAP

Strzałka błyskawica – RA   TA  TA

Ślimaczek -  SZSZSZ

Słoneczko -  ACH

Chmurka – OCH

Wstęp 4 takty liczymy do 16

0:10    Kap  kap  kap  kap / Ra  ta ta / Ra ta ta / Szszsz / Ach / Och       2x

0:30    Dzieci dowolnie bawią się w „błotku” (mówią  ciapcia – rapcia)

0:42     malujemy 5x tęczę na przemian ręka P,L,P,L,P

0:56     Kap  kap  kap  kap / Ra  ta ta / Ra ta ta/ Kap  kap  kap  kap / Szszsz / Ach /

            Och / Ach/ Ooooch / Kap  kap  kap  kap / Ra  ta ta /

1:15     Dzieci bawią się w błotku i malują 1 tęczę obiema rękami

1:26      Kap  kap  kap  kap / Kap  kap  kap  kap / Kap  kap  kap  kap / Kap  kap  kap  kap /

             / Ra  ta ta / Ra ta ta/ / Ra  ta ta / Szszsz / / Ra  ta ta / Ra ta ta/ / Ra  ta ta / Szszsz

1:47       Dzieci dowolnie bawią się w błotku

2:05        Malują 4x tęczę na przemian P,L,P,L.

Zabawa ruchowa do utworu „Zabawki”

Dzieci w rozsypce po całej sali.

Przebieg:

Dzieci idą zgodnie z rytmem ( do słów KROK, KROK, STOP) 8x  - uważając na zmianę tempa, a po zakończeniu fragmentu muzycznego naśladują wg własnej inwencji kolejno następujące zabawki:       ROBOTA, PIŁKĘ ,BALETNICĘ, POCIĄG, MISIA.

Logorytmika jest swoistą formą połączenia rytmiki i terapii logopedycznej .
Na bazie ćwiczeń muzyczno-ruchowych stosuje się ćwiczenia słowno-ruchowe, których wiodącym składnikiem jest rytm. Naturalny i swobodny ruch, będący obok muzyki podstawowym motywem ćwiczeń, umożliwia realizację zajęć rytmicznych ze wszystkimi dziećmi, niezależnie od poziomu ich intelektualnego, ruchowego i muzycznego rozwoju. Głównymi elementami muzyki będącymi podstawą ćwiczeń i zabaw są: rytm, metrum, tempo i dynamika. Deficyt sprawności ruchowej u dzieci może obejmować różne sfery motoryki. Przejawia się on w zaburzeniach różnych rodzajów koordynacji, orientacji przestrzennej, kierunkowej i czasowej oraz napięcia neuromięśnioweg.

Nie można pominąć wpływu muzyki i rytmiki na rozwój mowy, która jest przecież jedną z form motoryki, wymaga bowiem szeregu skomplikowanych ruchów narządów artykulacyjnych dla wydobycia głosu. Z moich obserwacji wynika, że dzieci upośledzone lub autystyczne znacznie częściej wydają głos w czasie ruchu i przy muzyce niż w ciszy i bezruchu. Jak gdyby towarzyszą same sobie (swoista mowa do siebie, echolalia) swoim „własnym instrumentem” (szczątkowa mowa, okrzyki, zlepki sylab, onomatopeje, nieartykułowane dźwięki). Warto więc wykorzystać ów potencjał wokalizacyjny i włączać dziecko do różnych zabaw z muzyką, bowiem stanowią one doskonałą okazję do przełamywania zakorzenionej niechęci do wydobywania głosu w innych warunkach i posługiwania się mową w sposób celowy oraz do rozwijania kontaktów rówieśniczych. Bywa, że właśnie muzyka jest pierwszym lub jedynym sposobem nawiązywania pierwszego kontaktu z dzieckiem. Gdy zawodzą inne sposoby, wtedy warto zaproponować dziecku wspólne słuchanie muzyki i zainicjować subtelny ruch.
Celem ćwiczeń logorytmicznych jest zwrócenie uwagi dzieci na zjawiska wspólne dla muzyki i mowy (wypowiedzi), a więc na rytm, tempo, wysokość dźwięku, melodię, głośność i barwę dźwięku, akcent, frazowanie oraz artykulację.
Oto kilka rodzajów ćwiczeń, które powinny być wprowadzone na każdym spotkaniu z dziećmi.

1. ćwiczenia oddechowe - wyrabianie oddechu dla mowy, wydłużanie fazy wydechowej, ćwiczenia emisyjne, ćwiczenia ekonomicznego zużywania powietrza i umiejętności synchronizowania pauz oddechowych z treścią wypowiedzi.

- wdech przez nos, wydech ustami,

- wykonanie wdechu wymawiając "s" z jednakową głośnością,

- wykonanie wdechu wymawiając "s" raz ciszej, raz głośniej,

- wykonanie wdechu dmuchając na skrawek papieru (odchylenie papieru musi być cały czas jednakowe),

- wydmuchiwanie baniek mydlanych przez słomkę,

- dmuchanie na kłębuszki waty, papierowe kulki, piłeczki,

- nadmuchiwanie balonów,

- ćwiczenia przepony - naśladowanie śmiechu różnych ludzi;

- kobiety ha-ha-ha

- mężczyzny ho-ho-ho

-  chłopca ha-ha-ha (hałaśliwie)

- dziewczynki hi-hi-hi (piskliwie)

- odtajanie zamarzniętej szyby - długie chuchanie

- Długie głoski - wdech i wydech należy usprawniać także w czasie artykulacji. W tej zabawie posługujemy się głoskami, których artykulację można swobodnie przedłużyć, np. i, y, e, a, o, u, r, m, n, f, w, s, z, ś, ź, sz, ż, ch. Z uwagi na dużą możliwość wyboru każde dziecko może uczestniczyć w zabawie. Zabawa ta powinna zachęcać do intensywnych ćwiczeń logopedycznych te dzieci, które niepoprawnie lub w ogóle nie wymawiają danej głoski.



2. Ćwiczenia narządów artykulacyjnych - usprawnianie właściwego funkcjonowania narządów mowy, wywoływanie głosek w izolacji, utrwalanie ich poprawnej realizacji w sylabach, logotomach, wyrazach, zdaniach z nasileniem głoski ćwiczonej.

Ćwiczenia języka:

- gwałtowne wysuwanie i wsuwanie języka w głąb jamy ustnej, zlizywanie z talerzyka miodu, posypki na torty,

- "kląskanie" językiem o podniebienie twarde,

- dotykanie czubkiem języka na zmianę dolnych i górnych zębów przy silnie opuszczonej żuchwie,

- unoszenie czubka języka do wałka dziąsłowego,

- wysuwanie języka na górną wargę,

- głośne wymawianie głoski a z jednoczesnym unoszeniem języka do wałka dziąsłowego,

- kilkakrotne uderzanie czubkiem języka o wałek dziąsłowy,

- lizanie podniebienia przy otwartych ustach,

- wypychanie językiem policzków.



Ćwiczenia warg:

- szybkie zmienianie układu ust "uśmiech" - "ryjek",

- wykonywanie ruchów imitujących gwizdanie i cmokanie,

- zakładanie wargi dolnej na górną i odwrotnie,

- dmuchanie przez wargi ułożone w kształt dziobka i z zębami górnymi na dolnej wardze,

- parskanie,

- półuśmiech-odciąganie na przemian kącików warg,

- nadymanie policzków i powolne wypuszczanie powietrza ustami lub nosem.



Ćwiczenia podniebienia miękkiego:

- wdychanie i wydychanie powietrza przez nos,

- wypowiadanie sylaby apa z przedłużeniem momentu zwarcia warg,

- wypowiadanie sylab ap, op, ep, yp, up z przedłużeniem zwarcia warg,

- ćwiczenia z rurką (przenoszenie kawałków papieru),

- ziewanie.



Ćwiczenia żuchwy:

Celem ćwiczeń szczęki dolnej jest doskonalenie układów potrzebnych do prawidłowej realizacji poszczególnych głosek oraz usprawnianie ogólnej motoryki narządu, służy także korekcji nieprawidłowego zgryzu.
Praca nad usprawnianiem szczęki dolnej zaczyna się od pierwszych miesięcy życia., kiedy dziecko uczy się żuć, ssać, ziewać, krzyczeć, jeść. Poruszanie szczęką dolną należy więc do fizjologicznych czynności naszego organizmu.

- opuszczanie i unoszenie szczęki dolnej
- ruchy szczęki dolnej w prawo i lewo, z wyraźnym zaznaczeniem pozycji środkowej - ćwiczenie wykonuje się na cztery fazy: wychylenie w prawo, powrót do pozycji środkowej, wychylenie w lewo, powrót do pozycji środkowej,
- naśladowanie otwierania szeroko buzi jak podczas ziewania
- chwytanie górnej wargi dolnymi zębami
- wymawianie szerokiego 'a' i przechodzenie do wymawiania 'a' połączonego z głoską 's'
- wąchanie kwiatów: duży wdech nosem i wydech ustami z jednoczesnym wymawianiem głoski aa (jako zachwyt), oo (zdziwienie)

- opuszczanie i unoszenie żuchwy ku górze,
- wykonywanie ruchów poziomych,
- ruchy do przodu i do tyłu.

3. Ćwiczenia emisyjno - głosowe - wyrabianie właściwej tonacji, ćwiczenia umiejętności modulowania siły głosu i prawidłowego brzmienia głosek w sylabach, wyrazach, zdaniach, naśladowanie głosów.

- próby wymowy poszczególnych bądź niektórych samogłosek na różnej tonacji,

- ćwiczenia na wyrazach dźwiękonaśladowczych ( muuu..., chał chał..., pi pi..., itp.),

- stajemy swobodnie w niewielkim rozkroku, ręce luźno zwisają wzdłuż ciała, głowa lekko pochylona do przodu. Unosząc powoli głowę, bierzemy głęboki wdech a wypuszczamy gwałtownie parskając jak koń (powtarzamy kilka razy),

- wyobraźcie sobie, że jesteśmy w lesie i chcemy przywołać koleżankę i kolegę, których nie widzimy(echo – logarytmiczne)

a) przeciągamy samogłoskę w pierwszej sylabie: Baaa...siu!, Maaaaa...ćku!

b) przeciągamy samogłoskę w drugiej sylabie: Elkaaaaa...!, Tomkuuuuu...!



4. Ćwiczenia inhibicyjno - incytacyjne
Polegają na szybkiej reakcji, najczęściej ruchowej na usłyszany sygnał. Inhibicja i incytacja, czyli hamowanie i pobudzanie mobilizuje uwagę dzieci, ćwiczy pamięć, słuch, spostrzegawczość i zręczność. Uczy natychmiastowego reagowania na polecenia, co jest bardzo ważne w pracy zespołowej.
dzieci poruszają się podskokami po całej Sali, na hasło „stop”- zatrzymują się w dowolnej pozycji, na słowo ‘już”- przykucają, na sygnał „hej”- wiążą koło za ręce.
Na usłyszane sygnały dźwiękowe: akord, głośny dźwięk, pauza (lub inne), dzieci kolejno wykonują ustalone wcześniej czynności, na przykład: stają na jednej nodze, kładą się na podłodze, dotykają ręką ściany lub szukają podanego koloru  itp.
Ustalone wcześniej sygnały muzyczne powodują wykonanie odpowiednich czynności, na przykład:
- wysoki dźwięk - wspięcie na palcach;
- niski dźwięk - klęk lub siad na podłodze;

5. Ćwiczenia metrorytmiczne.

Ten rodzaj ćwiczeń rozwija najlepiej poczucie rytmu. W zakres tego typu ćwiczeń wchodzi między innymi rozpoznawanie i odtwarzanie metrum: krokami, taktowaniem, ruchami całego ciała, na instrumentach, gestami oraz wykonywanie w rozmaity sposób krótszych i dłuższych tematów rytmicznych. Przy realizacji rytmów warto stosować różne rekwizyty i instrumenty perkusyjne, które wzbogacają każde zadanie intensyfikując uwagę dzieci i rozwijając ich wyobraźnię.

6. Ćwiczenia polirytmiczne.

Polirytmią nazywamy odtwarzanie co najmniej dwóch rytmów równocześnie. Rytmy mogą być wykonywane przez dwie grupy, dwie lub jedną osobę. Przy wykonaniu rytmów stosuje się różne sposoby: klaskanie, kroki, głos, instrumenty itp. Realizacja dwóch rytmów przez jedno dziecko jest dość trudna, dlatego wykonywane rytmy muszą być bardzo proste. Często nauczyciel rozpoczyna od wykonywania miarowych wartości (nogi idą ćwierćnutami, ręce klaszczą ósemki lub odwrotnie).

7.Ćwiczenia wyciszające

Ćwiczenia dzięki specjalnie dobranej muzyce oraz łagodnym , spokojnym ruchom wykonywanym przez dzieci, mają na celu rozluźnienie , wyciszenie i zrelaksowanie ich po zakończonych zajęciach.

                                               Życzę przyjemnej zabawy.

Bibliografia:
Kozłowska K.: Pomagajmy dzieciom z zaburzeniami mowy. Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP, Kielce 1996.
Walencik -Topiłko A.: Ćwiczenia wstępne w terapii logopedycznej /w:/ Podstawy Neurologopedii, T. Gałkowski red., Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2005.
Demel G.: Elementy logopedii . WSiP Warszawa 1979
Sachajska E.:  Uczymy poprawnej wymowy. Warszawa 1987

Nowak J: Ćwiczenia usprawniające mowę u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. TANAN Bydgoszcz 1995

E. Kilińska - Ewertowska, Logorytmika, UMCS, Lublin 1980
B. Podolska, Z muzyką w przedszkolu, WSiP, Warszawa 1979
J. Stadnicka, Terapia dzieci muzyką, ruchem i mową, WSiP, Warszawa 1998
A. Dasiewicz - Tobiasz, Umuzykalnienie w przedszkolu, WSiP, Warszawa 1977
J. Surowaniec, Podręczny słownik logopedyczny, Wydawnictwo Naukowe WSP, Kraków 1993
A. Walencik-Topiłko, Rytm muzyczny i logorytmika w terapii logopedycznej dotyczącej dyslalii. W: Logopedia jako nauka interdyscyplinarna – teoretyczna i stosowana, (red.) I. Nowakowska-Kempny, Katowice 1998 .
J. Nowak, Piosenka w usprawnianiu wymowy dzieci z trudnościami w uczeniu się, Wydawnictwo Uczelniane WSP, Bydgoszcz 1993

M.Strzałkowska: Gimnastyka dla języka. Media Rodzina 2004

A.Tońska-Mrowiec: Języczkowe przygody i inne bajeczki logopedyczne. Harmonia 2005

Śpiewające Brzdące – piosenki i zabawy ruchowe. Wydawnictwo grafiKOM.

A. Iwanicka: Scenariusze zajęć z rytmiki dla 3 i 4 latków oraz 5 i 6 latków.

„Zagrożenia i nałogi” – śpiewa Alina Woźniak .Produkcja Urszula Pakuła.